Makinat elektrike përballë konfuzionit institucional

 

 

 

Shpëtim Luku

Ndoshta mund të ketë qenë thjesht një dhuratë, me qëllimin e mirë për të ndihmuar policinë e shtetit për të kryer më mirë detyrat e saj. Por, po qe se përvec kësaj, OSHEE ka patur për qëllim edhe një lloj promovimi për përhapjen e makinave elektrike, kur i dhuroi disa të tilla policisë rrugore, atëhere ajo ia ka arritur qëllimit. Sepse pas policisë, filluan të përdorin makina eektrike edhe disa kompani taksish, por edhe individë të ndryshëm. Por, megjithatë, pa arritur të shënojnë një hop të rëndësishëm në përhapjn e këtyre automjeteve në Shqipëri. Por duket se tani interesi dhe preokupimi për ti përdorur këto lloj mjetesh, që në Europë kanë përhapje të gjerë, ka filluar të shtohet. Luca Busi, Drejtor i Përgjithshëm i “COCA COLA”-s në Shqipëri flet me shumë pasion e krenari rreth një projekti që ka inicuar kompania që ai drejton për të zëvëndësuar të gjithë flotën e makinave të shitjes-gjithsej 52 makina- me makina elektrike. Projekti jetësohet në shkurt të vitit 2020, mirëpo përvec kënaqësisë personale që Busi ndjen duke vepruar e ndërtuar strategji, konform botekuptimit të tij pro natyrës, ai synon të përhapë një trend. Pra, e thënë me fjalë të tjera, ai dëshiron që shembullin e “Coca Cola”-s ta ndjekin edhe një sërë kompanish, të cilat kanë në inventarin e tyre një numur të madh mjetesh, që i kanë në përdorim menaxherët e tyre. Dhe një interesim e gadishmëri të tillë e kanë shfaqur një mumur i konsiderueshem kompanish të tilla. Por…..

Këtu fillon problematika. Po të ishte se cdo gjë varej në dorën e biznesit, pra në ato kalkulimet klasike rreth leverdishmerisë së zëvëndësimit të makinave me karburant, me automjete elektrike, atëhere sigurisht që kjo ishte thjesht cështje vendimi nga ana e tyre. Dhe ky vendim nuk kishte pse të mos ishte pozitiv, pra pro zëvëndësimit, kur llogarit konsumit e papërfillshëm të energjisë elektrike për një makinë, krahasuar me konsumimin e karburantit si dhe amortizimin  e vetë makinës. Perhapja e tyre do te ishte nje lajm i mire edhe per qytetaret, per vete impaktin e tyre ne permiresimin e cilesise se mjedisit ku jetojme. Problemi me të cilin  përballen makinat elektrike në Shqipëri dhe që shpjegon faktin pse ato nuk po mund të përhapen me një ritëm të kënaqshëm, përderisa edhe Shqipëria është një vend i vogël, lidhet me sistemet e karikimit. Këtu fillon paqartësia e madhe, këtu nis e merr udhë konfuzion. Konfuzion ky që konkretizohet pikësëpari me autorësinë e ndërtuesit të infrastrukturës përkatëse. A është kjo një detyrë e bashkisë, e qeverisë apo duhet që vetë biznesi ti ndërtojë ato? Nëse triumfon si arsyetim alternativa e dytë, pra që duhet të jetë biznesi ai që duhet ta ndërtojë infrastrukturën e nevojshme të karikimit të baterive të makinave elektrike, duke e ofruar si shërbim, atëhere është e kuptueshme se këtë duhet ta bëjnë biznese, të cilat kanë nevojë të pajisen me licensen përkatëse për ta ofruar energjinë elektrike si shërbim. Pasi deri më sot, me statusin që ka, Operatori i Shpërndarjes së Energjisë Elektrike(OSHEE) është i vetmi dhe në kushte monopol për të siguruar dicka të tillë. Dilemat dhe pyetjet nuk përfundojnë me kaq.

Po  vendet e vendosjes së infrastrukturës së karikimit  kush duhet ti përcaktojë? Sepse të vendosësh aparate të karikimit të shpejtë do të thotë të krijosh mundësinë e impaktimit në linjat e shpërndarjes së energjisë, cka do të thotë se vendet ku duhen vendosur këto duhet të jenë të posacme. Nga ana tjetër, mënyra e shitjes së energjisë së përdorur për këtë qëllim duhet të jetë e tillë që të qëndrojë në kostot reale të saj. Pasi mund të vendosen aparate karikimi nëpër parkingje të ndryshme të Tiranës, cka bën që kostot të shtohen në mënyrë të detyrueshme. Këto cështje e të tjera që nuk janë përmendur në këtë shkrim të shkurtër, duhen zgjidhur, pasi ato kanë krijuar një kontradiktë të madhe mes dëshirës së klientëve potencialë të makinave elektrike dhe ngurrimit të tyre për të bërë realitet dëshirat dhe qëllimet. Sepse këto nuk janë thjesht pyetje që ata i ngrenë me veten  apo me njëri tjetrin, por përfaqësojnë edhe tema negocimi me institucionet shtetërore. Dhe ajo cfarë kanë konstatuar nga një praktikë jo e shkurtër negocimi është se egziston një paqartësi e madhe me detyrat që duhet të përballojnë institucionet në një realitet tashmë të ri. Ndonëse vetë institucionet e shtetit nuk kanë dalë zyrtarisht me një mesazh.  Topi i përgjegjësive hidhet sa njërin institucion tek tjetri, e sa njërën zyrë tek tjetra. Përsa kohë do të ketë një paqartësi të tillë rreth rolit që duhet kryejnë institucione të caktuara në ndërtimin e infrastrukturës së këtyre mjeteve, ato do të vazhdojnë të futën në tregun shqiptar me numra modestë dhe me zgjidhje spontane. Si ato zgjidhje që kanë gjetur psh Coca Cola Shqipëria, e cila i ka paraprirë projektit të saj, duke ndërtuar në ambientet e kompanisë së saj dy aparate Fast Charge”. Mirëpo tashmë jetojmë në epokën e zhvillimeve të vrullshme edhe në këtë sektor. Vetëm Volksëageni pretendon të prodhojë më shumë se 1 milionë makina elektrike, në një të ardhme shumë të afërt, cka e ekspozon Shqipërinë, një vend të “ngrirë” e të pa ndikuar sa duhet nga zhvillimet globale.

Recent Posts

SHPËTIM LUKU/ Leksioni i një eksportuesi
Qëkurse euro është zhvlerësuar karshi lekut, duke u stabilizuar në raportin ku 1 euro këmbehet me 100 deri 105 lekë, nuk kanë reshtur ankesat dhe kërkesat e eksportuesve shqiptarë. E kanë b...
February 1, 2024 Read More
Të jetosh përtej mundësive të tua!
Të jetosh përtej mundësive të tua! Vite më parë, kur u ndërtua kompleksi turistik "Laguna", në Malin e Robit, shitjet e apartamenteve apo ambienteve të tjera në të u bënë në kohë rek...
January 29, 2024 Read More
SHPETIM LUKU/Pse janë kaq të korruptueshëm doga
Shpëtim Luku Xiao Min ishte një biznesmen kinez, i cili merrej me biznesin e tregtimit të veshjeve tekstile në Shqipërideri para vitit 2010, përpara se të transferohej në Maqedoninë e Veri...
January 16, 2024 Read More
SHPETIM LUKU/ Propozimi i Sokol Krajës dhe mëkat
SHPETIM LUKU/ Propozimi i Sokol Krajës dhe mëkatet e biznesit Ditët, muaj dhe vitet kalojnë dhe problematika më të cilën haset biznesi shqiptar sa I takon fuqisë punëtore së vjen dhe bëh...
January 9, 2024 Read More
SHPETIM LUKU/ Ish-kulaku që u bë biznesmeni më
Mebiznesmenin korcar Luan Lartie kishim lënë të takoheshim tek një kompleks pallatesh në hyrje të Korcës, aty ku dikur ka qenë fabrika e trikotazhit. Është një kompleks, nga më të bukurit...
November 30, 2023 Read More
Kërcimi gjigand i Marin Gjonaj
Shpëtim Luku “Gjonaj Group” është një bashkësi kompanish, ku pērmenden disa kompani si Info-Telecom, Enertrade, Promarketing, Digicom, Probroker etj. Natyrisht, Info-Telekomi është ajo ...
October 23, 2023 Read More
Biznesmeni që nuk hap dot hotelin luksoz prej…
Shpëtim Luku Edhe pse ka ikur që i vogël nga vendlindja, sytë, mendja dhe zemra e tij i  mbeten gjithmonë atje. Edhe pse pjesën më të madhe të jetës e ka kaluar larg saj,  ai ka qen...
October 17, 2023 Read More