Aktualitet

Shpëtim Luku

Në kasafortat e bankave shqiptarët kanë rreth 10 miliardë euro depozita, por për shumë depozitues ky përfaqëson një stres më vete. Zhvillimet e viteve të fundit kanë treguar se marrëdhënia më pa interes që mund të egzistojë është ajo me bankat. Normat thuajse zero të interesit vjetor nga njëra anë, e nga ana tjetër rritja e inflacionit për një sërë arsyesh apo zhvlerësimi i valutave karshi lekut(për ata që kanë depozita në valutë) kanë bërë që depozitat të humbasin peshë. Të firojnë. Të kenë fuqi blerëse gjithnjë e më të vogël. Kjo ka sjellë një situatë shqetësuese për shumë e shumë depozitues. Pasi është keq të mos kesh disa para menjanë, të vlefshme e të dobishme për nevoja të ndryshme që mund të ketë njeriu, por është akoma më keq të kesh disa para e të shikosh të të zhvlerësohen e humbasin para syve të tu.  Nga njëra anë është e këshillueshme që gjithmonë duhet kursyer, pasi paraja e kursyer është para dy herë e fituar, por nga ana tjetër është e dhimbshme të shikosh se të jetuarit me racionalitet nuk vlen pasi e gjithë sakrifica e individëve bëhet hi nga zhvillime që nuk janë në dorë të tyre. Inflacioni ka vazhduar të gërryje depozitat në mënyrë sistematike. Të “ngrish” psh 100 mijë euro depozite për një vit kundrejt një fitimi prej 1 për qind, duke hequr edhe 15 për qind tatim është tërësisht e pasugjerueshme. Dhe kur mendon pastaj që norma zyrtare e inflacionit është 7-8 për qind, atëhere vendosja e një raporti të tillë me bankat është veprim i mjerueshëm.

Vetëm për shkak të efektit inflacion 10 mijë euro në vitin 2010 kanë patur vlerë më shumë se sa 15-16 mijë euro sot. Qytetarët e dijnë këtë, depozituesit në banka e kuptojnë këtë. Por kanë rënë në cark prej vitesh sepse nuk kanë ku të investojnë. Dhe kur themi investim nuk nënkuptojmë blerjen e pronave të paluajtshme sepse kjo nuk është e mundur nga të gjithë për vetë nivelet e ndryshme të depozitave që kanë individët. Por për investime në një treg  kapitalesh, e që në Shqipëri mungon. Ka mbetur një enigmë e madhe, por edhe dëshmie e fortë paaftësie e keqeverisjesh sistematike mosngritja e Bursës së Tiranës me kompanitë më serioze të listuara aty, të hapura karshi shitblerjes së aksioneve. Se pse nuk është ngritur ky institucion është një histori e gjatë që meriton gjithashtu një analizë të gjatë e të plotë, por fakti kryesor lidhet me karakterin informal të ekonomisë shqiptare dhe shkallën e lartë të korrupsionit që ka sunduar ndër vite. Mjafton të kujtojmë se mbi 1 miliardë euro kredi janë marrë nga sistemi bankar, prej bizneseve të ndryshme duke u gllabëruar e duke mos u kthyer më.  Mekanizimi biznesmen-vlerësues pasurie-staf menaxhues i bankave funksionoi për mrekulli dhe arriti ti zhvasë sistemit bankar shuma një shumë kolosale, e cila, pavarësisht se është fshirë nga regjistrat, sërish mbetet një shumë paraje e gllabëruar. Pra realiteti është se në Shqipëri Bursa mungon. Dhe në mungesë të saj, një pjese të depozituesve shqiptarë iu mbetet  ta drejtojnë vëmëndjen e tyre vetëmbrojtëse ndaj kursimeve të tyre  në drejtim të letrave me vlerë të qeverisë, obligacioneve me afat të ndryshëm maturimi të bankave. Por ka edhe më keq. Jo pak prej tyre i janë drejtuar ose tregut të fajdeve ilegale, duke rrezikuar shumë ose fondeve mashtruese të investimit që kanë mbirë kudo. Apo edhe monedhave të ndryshme virtuale. Kurse pjesa më e madhe e depozituesve është tërësisht e pafuqishme për të vepruar. Për të mbrojtur së paku paratë e tyre, pasi për rezultat pozitiv as që bëhet fjalë. Edhe pse kanë kohë që marrëdhënien me bankat e kanë testuar si të paleverdisshme, edhe pse e dinë që fuqia blerëse e parave të depozituara  është më e vogël nga njëri vit në tjetrin, prapë se prapë nuk kanë asnjë mundësi reagimi e korigjimi. Paratë e kursyera prej një jete racionale apo edhe veprimtarie të suksesshme në vend që të sjellin gëzim, sjellin shqetësim, ankth. Dhe paradoksalisht, sa më e madhe të jetë sasia e parave të depozituara, aq më i madh është shqetësimi. Përfundimisht paratë e depozituara nëpër banka iu shërbejnë vetëm bankave. Sic thotë Beppe Grillo “bankat dijnë gjithcka mbi paratë e tua sa shpenzon e ku shpenzon, por ti nuk di asgjë mbi paratë e tua në banka”

Nga Shpetim Luku

Faik Curri është një nga biznesmenët më të hershëm shqiptar. Me kompaninë e themeluar që në vitin 1992, ai është jo vetëm një biznesmen që e ka ushtruar për një kohë të gjatë aktivitetin e tij, por edhe në mënyrë të suksesshme. Dhe s’kishte se si  të ndodhte ndryshe. “Maya Angelou,  një ish-personazh i shquar i jetës amerikane thoshte “mos i bëni paratë qëllimin tuaj. Ju mund të jeni të suksesshëm vetëm në atë që doni. Shkoni në këtë jetë tek ato gjëra që doni dhe bëjeni aq mirë sa të tjerët nuk mund të heqin sytë nga ju”.

E pra këtë filozofi jete dhe pune ka patur Faik Curri. Nuk i është dashur të merret me ndonjë punë të improvizuar nga halli, nga nevoja, por ka zgjedhur të bëjë atë punë për të cilin është arsimuar, për të cilën është diplomuar e të cilën jo vetëm di ta bëjë por edhe dëshiron ta bëjë. Dhe përgjatë 27 viteve të gjitha energjitë menaxhuese, reformuese e përmirësuese i ka adresuar në rritjen dhe perfeksionimin e kompanisë së tij “Curri”, duke e bërë atë një nga kompanitë e rëndësishme në sektorin e punimeve të infrastrukturës. Duke e bërë atë të aftë të marrë përsipër projekte  nga më të thjeshtat e deri tek më të vështirat. Duke e bërë “Curri”-n një kompani të fuqishme me potencial teknik dhe njerëzor në nivele të tilla sa  të përballojë cdo lloj projekti në Shqipëri. Dhe duke patur edhe një karakteristikë që shumë pak biznesmenë e kompani e kanë në Shqipëri. Ai nuk e njeh instrumentin e kredisë dhe borxhit, nuk e ka përdorur kurrë atë, pasi në ushtrimin e veprimtarisë Faik Curri ka preferuar sic thotë edhe një fjalë e urtë, “ti shtrijë këmbët sa ka jorganin”.  Nëse shumë biznesmenë të tjerë janë përpjekur të rriten në mënyrë ekstensive, dmth duke diversifikuar portofolin e tyre të aktiviteteve, Faik Curri ka preferuar të ndjekë një rrugë të kundërt: atë të një aktiviteti të profilizuar. Pra duke u perfeksionuar në atë punë që di të bëjë dhe dëshiron të bëjë. Dhe nuk është se i ka dalë keq kjo strategji. Sot ai  mund të jetë nga të paktët biznesmenë shqiptarë që  përgjatë këtyre 30 viteve aktivitet, nuk ka marrë asnjë euro kredi e asnjë euro borxh. Përkundrazi, janë të tjerë ata që i kanë detyrime kolosale atij. Kjo filozofi veprimi i ka dhënë statusin jo vetëm të një biznesmeni të suksesshëm, por edhe të një njeriu që e përjeton e shijon  me qetësi dhe pa stress suksesin. Pa ankth, pa ngutje, ‘pa ngrënë thonjtë” si i thonë fjalës.

CURRI sh.p.k përpiqet të ruajë nivelet më të larta të profesionalizmit, integritetit dhe korrektësisë në marrëdhëniet e saj me klientët, kontraktuesit, nënkontraktorët, punonjësit dhe furnitorët.

Kompania  ka gjithmonë për qëllim përfundimin e një projekti duke përdorur mënyra inovative, të suksesshme dhe duke administruar kostot në mënyre efektive. Qëllimi kryesor i CURRI sh.p.k është të sigurojë cilësi dhe në të njëjtën kohë të projektojë integritet dhe standardet më të larta të etikës brenda dhe jashtë vendit.

Sot, CURRI sh.p.k është një nga kompanitë kryesore të vendit që kontribuon në përmirësimin e infrastrukturës shqiptare, si   ndërtim  rrugësh dhe  i veprave të artit, ndërtim ujësjellësash, ndërtime rrjetesh elektrike, ndërtime shkollash, ndërtim godinash, ndërtim, projektim dhe zbatim i veprave të ndryshme industriale. Numri i projekteve të marra përsipër e të përmbushura me korrektesë nga CURRI sh.p.k është i konsiderueshëm. Gjatë dy viteve të fundit kjo kompani ka realizuar projekte të tilla si rehabilitimi i një dige në Hidrocentralin e Vaut të Dejës, rikualifikimin urban të qëndrës në Bajzë, rikonstruksionin e rrugës Velipojë-Plazh, rindërtimin e kopshtit “Halit Coka” dhe “Lidhja e Prizrenit”, rikonstruksionin e kabinës Muraturë dhe shtrirjen e 5 fiderave të rinj në Tiranë,  ndërtimin e rrjetit të ri elektrik 20kV në Fushë Krujë e një sërë projektesh të tjera. Por energjitë ndërtuese të kompanisë CURRI sh.p.k janë shpenzuar së fundmi edhe në ndërtimin e stadiumit të ri dhe modern të Kukësit. Shumë autoritete publike i janë referuar këtij stadiumi si një vepër publike shumë e bukur, por ajo që tashmë është  formësuar atë, nëpërmjet aftësisë profesionale e organizative është kompania CURRI. Mbarimi i kësaj vepre të rëndësishme për qytetin e Kukësit dhe gjithë zonën përreth i ka shtuar CV-së profesionale të kompanisë së themeluar e drejtuar nga Faik Curri, një tjetër produkt të rëndësishëm, një tjetër gjurmë të rëndësishme, një tjetër dëshmi të aftësisë së saj. Një tjetër argument krenarie profesionale të saj.

Shumë active ka qenë kompania “Curri” gjatë vitit 2021 edhe në procesin e rindërtimit, duke marrë përsipër e duke ndërtuar një sërë godinash cilësore në qytetin e Vorës..

Është lehtësisht e kuptueshme, që, duke operuar në një sektor të ndërlikuar, që operon me fonde publike, sikurse është ndërtimi dhe përmirësimi i infrastrukturës aktiviteti i saj të ketë luhatje. Mirëpo viti 2021 ishte një vit shumë i mirë për kompaninë. Jo viti më i mirë në terma absolutë, por sigurisht tek vitet më të mira të saj. Sepse CURRI sh.p.k realizoi një xhiro biznesi prej rreth 23.5 milionë euro dhe një fitim prej afro 3.5 milionë euro.

“CURRI” është një kompani që ka në nivele të kënaqshme edhe komponentë të tjerë. Vlera e kapitalit të kompanisë është rreth 968 milionë lekë. Kapacitetet njerëzore dhe teknike të saj janë në përmasa të kënaqshme. Ajo ka rreth 187 të punësuar, ka personelin inxhiniero teknik të nevojshëm, por ka gjithashtu edhe një flotë të tërë makinerish e pajisjesh si mbi 17 mjete transporti të tonazhit të ndryshëm, 17 mjete gërmimi të tipeve të ndryshëm si fadroma, eskavatorë, buldozerë, traktorë, makineri për gërryerje asfalti etj. Kompania ka gjithashtu edhe pajisje të ndryshme si shpërndarëse bitumi, asfaltshtruese, makina për nivelim betoni, mjete për pastrimin e rrugëve etj. I gjithë ky inventar njerëzish dhe mjetesh bën të mundur që kompania “CURRI” të jetë e gatshme për të marrë përsipër procese të ndryshme, sado të vështira qofshin ato në sektorin e saj. Dhe nga ana tjetër, detyrat e marra përsipër nga ana e saj karshi kontratave, të respektohen në dy komponentët kryesorë të saj: cilësia dhe koha e dorëzimit të tyre. Gjatë gjithë kohëzgjatjes së aktivitetit të saj përmbushja e këtyre dy komponentëve kryesorë ka qenë edhe motivi kryesor i veprimtarisë së kompanisë “CURRI”

Shpëtim Luku

Arben Petto është një biznesmen i njohur shqiptar, ndonëse jo i përmasave shumë  të mëdha. Është marrë dhe merret prej kohësh me prodhim asfalti, me shtrim rrugësh të reja e me riparime rrugësh, me distribucion pijesh freskuese etj. Por ajo që përbën krenarinë e vërtetë të tij si biznesmen, vepra që e bën të ndjehet më i realizuar në fushën e biznesit e që i ka dhënë një identitet të qartë si biznesmen  është ndërtimi i teleferikut të Dajtit. Jo më tepër pse ndërtoi një rrugë ajrore komode për të shkuar vetëm për 14 minuta në Parkun Kombëtar të Dajtit. Jo  më tepër pse i shtoi Tiranës një atraksion  turistikë, sikurse është ky teleferik. Por sepse, duke e ndërtuar atë, inxhinieri Arben Petto stimuloi vëmëndjen e të gjithëve drejt një mënyre alternative transporti, një mënyrë transporti kjo që duhet të jetë egzistente kudo ku ka mundësi dhe ku llogaritë e nxjerrin atë efektive. Dhe inxhinier Petto punon me fokus të përqëndruar në këtë drejtim. Duke marrë edhe përfaqësinë e një prej  kompanive më të mëdha në botë për prodhimin e impianteve, DEPOLMAYR ai është i vendosur në ndërtimin e teleferikëve të tjerë, aty ku ata i kërkon koha. Aty ku llogaritë e bëjnë atë një sipërmarrje të logjikshme. Aty ku ata shërbejnë më së shumti e zgjidhin problematika transporti. Dhe një prej tyre, i cili e ka marrë lejen përkatëse, por që u bllokua nga fatkeqësia që zaptoi botën dhe Shqipërinë, pandemia e Covid 19, është teleferiku Kala e Krujës- Sari Salltik. Një projekt ky pak më shumë se 1000 metra gjatësi, me një kosto 3.5-4 milionë euro, por  shumë i justifikueshëm dhe i leverdisshëm, nisur nga  numri i madh i turistëve që vizitojnë Krujën, muzetë e saj, pazarin e vjetër të qytetit etj. Numri i  turistëve me bazë vjetore që e frekuentojnë Krujën i ka kaluar me kohë 100 mijë vetët, sipas statistikave të autoriteteve zyrtare.  Gjithcka është gati dhe i takon institucioneve përkatëse të shtetit shqiptar, qeverisë dhe Ministrisë së Turizmit, që nëpërmjet Fondit Shqiptar të Zhvillimit të angazhohen nëpërmjet financimit për jetësimin e këtij projekti. Duke qenë se vizioni i inxhinier Pettos shkon edhe më tej në favor të përdorimit të teleferikëve edhe në transportit qytetës në  një qytet me trafik kaotik si Tirana ne iu drejtuam atij për sqarimin e kësaj qasjeje të tij.

Zoti Petto, pse jeni kaq shumë i dedikuar pas teleferikëve? Pse mendoni se ato mund të jenë mjet transporti edhe në një qytet si Tirana? 

Ndërtimi i një teleferiku për transport brenda Tiranës do t’ia lehtësonte dukshëm jetën qytetit tonë të strapacuar prej shumë vitesh nga shtrirja e sipërfaqes dhe dyndjet demografike, nga bumi i ndërtimeve dhe trafiku në kufijtë e çmendurisë. Këtë herë fjala është për një mundësi të re të transportit qytetës, e cila mendohet të zgjidhë nevojat e përditshme të lëvizjes së komunitetit, në kushte optimale komoditeti dhe në kohë sa më të shkurtër.

Përdorimi i teleferikut (sistem kabllor me teleferik) brenda një qyteti me shtrirje të gjerë dhe zona me zhvillim të ndryshëm ekonomiko-social si Tirana, përbën risi alternative në transportin qytetës, pasi shmang pritjet e gjata, rëndimin e trafikut, ndotjen mjedisore, ndotjen akustike dhe shpërdorimin e kohës, duke shtuar njëkohësisht edhe mundësitë e shijimit panoramik të qytetit.

Bazuar në përvojën e bashkëpunimit me autoritetet (lokale dhe qendrore) si edhe në personelin teknik, të specializuar për çdo specifikë të këtij investimi, për kompaninë, që unë menaxhoj, realizimi i këtij projekti nuk paraqet risi dhe nuk fsheh më pikëpyetje. Realizimi i projektit të Teleferikut të Dajtit dëshmoi jo vetëm sukses në përdorimin e metodave bashkëkohore të montimit të kullave të tij me helikopter, por edhe rrezikshmëri – zero gjatë shfrytëzimit të tij. Efekti i sistemeve të teleferikëve kabllorë është i dukshëm. Ai bën të mundur, që nga pikat më të largëta dhe problematike të grumbullimit aktual të trafikut, të arrihet qendra e Tiranës për 8-12 minuta. Mënyrat e vjeljes së të ardhurave janë të njëjta me ato të metodave të tjera të transportit, si: biletë për udhëtim, biletë mujore ose abone. Në një fazë të dytë duhet përcaktuar, se cilat do të jenë rrugët ajrore, që do të përshkojnë qytetin e Tiranës dhe cili do të jetë hapi i parë nga do të fillohet implementimi i projektit, i cili po të marrë përkrahjen e opinionit dhe të autoriteteve mund të vërë në rrugë të mbarë zgjidhjen e një problem tejet emergjent, siç është transporti publik në kryeqytet.

Cilët janë përfituesit nga shërbimi të teleferikëve kabllorë

Grupi më i madh i përfituesve janë punëtorët dhe nëpunësit, të cilët shmangin mjetet me humbje kohe dhe përqendrim të madh njerëzish, pasi në kabinat e teleferikut hyn një numër i kufizuar personash, i cili kompensohet nga shpeshtësia (takt një minutësh) e kabinave që qarkullojnë pa ndërprerje. Nevojës për transport i shtohet edhe kurioziteti për ta parë qytetin nga një këndvështrim tjetër – një aspekt joshës ky i përdorimit të teleferikut, i cili pritet të zgjojë dhe interesin e agjencive turistike, që mund/do të duan ta shfrytëzojnë këtë mundësi.

Së fundi, ndërtimi i teleferikëve është pjesë e inxhinierisë elitare, që lidhet direkt me vendim-marrjet politike për zhvillimin e zonave ku implementohen sistemet kabllore. Ndryshe nga sistemet e tjera të transportit, teleferiku, si element i transportit qytetës, s’ka vetëm efekt ekonomiko-social, por edhe ndikim në politika. Reagimin politik të qytetarëve e ndikon jo së fundi edhe impakti estetik i sistemit, i prekshëm edhe prej vizitorëve dhe turistëve të huaj.

Cdo tju thonit skeptikëve të kësaj ideje, që sigurisht mund të mos jenë të pakët? 

Çdo ide e re, sado novatore të ketë qenë, s’i ka shpëtuar dot përpalljes me cinizmin në çastin e parë të paraqitjes së saj. Mosbesimi dhe nënqeshjet ironike, ndërkallur në pyetje të përgjithshme a të pakuptimta personash të veshur me pushtet, kanë tentuar jo rrallë t’i vënë ideatorët në vështirësi. Edhe Teleferiku i Dajtit u duk fillimisht një aplikim thjesht imagjinar dhe i pamundur për t’u realizuar, pasi përpjekjeve, që vërtet nuk kishin munguar, u kishte munguar besimi. Ne e patëm besimin me shumicë. Dhe besimi na mbajti… Nga vënia e gurit të parë deri te testimi i udhëtimit të parë, në fund të të cilit koha e realizimit të një vepre të tillë elitare u duk “papritur” e shkurtër. Tanimë, kur skepticizmin e dikurshëm e ka tretur ndërkohë jo vetëm besimi ynë, por edhe suksesi i projektit të Teleferikut të Dajtit, ka ardhur mbase koha t’u rikthehemi edhe njëherë sistemeve kabllorë të teleferikëve, të njohur botërisht për epërsinë e tyre në transport.

Suksesi i një sipërmarrjeje të tillë sigurisht që nuk i zgjidh të gjitha problemet e transportit qytetës. Pavarësisht se si njohës i tyre, unë besoj në perspektivën e gjerë të implementimin sistemeve të teleferikëve kabllore, nuk mendoj megjithatë, se ky sistem transporti u bjerr sadopak vlera alternativave të tjera të transportit qytetës e ndërqytetës. Aspak! Sistemi i transportit me teleferik nuk zëvendëson llojet e tjera të transportit qytetas dhe ndërqytetas, qofshin këto me autobus, taksi, metro,etj., por ofron një alternativë shtesë transporti komod dhe të shpejtë, në formën e plotësimit më të mirë të nevojave të qytetarëve për mjete publike transporti. Të shpresojmë, se në emër dhe në interes të të gjithëve, jo thjesht dhe vetëm ideja, por edhe projekti konkret për implementimin e tij në Tiranë, do t’i shpëtojë mbase përballjes me cinizmin, mosbesimin dhe nënqeshjet ironike. Nëse kjo ndodh, sërish do të vazhdojë të na mbajë besimi dhe të na buzëqeshë suksesi… . Si dikur dhe sot në Dajt!

Shpëtim Luku

“Shpëtim,  jam Simoni, ku mund ta gjej librin “Biznesi Shqiptar: Më të Mirët 2022” për ta blerë”. Mesazhi që mbërriti në whatsapp-in tim kishte shenja koefidence, por unë spo kujtohesha që spo kujtohesha dot se kush ishte Simoni që më shkruante në një mënyrë të tillë. Ndaj u përpoqa që nëpërmjet sms-ve pasaardhëse të orientohesha pak, por sërish pa rezultat. Sepse, sado që Simoni më tregoi se ishim takuar nja 6 vite më parë, unë sërish nuk arrija të krijoja një ide rreth tij. Megjithatë, nisur edhe nga kureshtja, por edhe i prekur në sedër nga memorja e cënuar që e paska humbur statusin e padiskutueshmërisë, vendosa tia dërgoj vetë një kopje të botimit të ri e me këtë rast edhe ta takoj personalisht Simon Gjokën. Dhe bëra shumë mirë që veprova kështu sepse nëpërmjet këtij takimi unë u ballafaqova me një rast suksesi të vërtetë, me një nga ato historitë e suksesit që flasin më shumë se sa  dispensat e leksioneve të Universitetit apo predikimet dhe këshillat e teoricienëve të ekonomisë dhe biznesit. Tabloja mu qartësua gjatë takimit. Simon Gjokën e kisha takuar përpara 6-të viteve, sërish për të njëjtin motiv. Kishte mbaruar Fakultetin Ekonomik e më pas kishte bërë një master për IT. Atë kohë ai ishte punonjës i një kompanie shumë të njohur të tregtimit të teknologjive të informacionit në Tiranë. Por gjatë këtyre 6 viteve që  kishin kaluar ai kishte pësuar ndryshime të mëdha në statusin e tij sepse nga një i punësuar tashmë ai kishte kompaninë e tij me mbi 25 ekspertë të punësuar.  Të cilët kanë në zotërim mbi 50 certifikata. Pra kishte pësuar një nga ato metamorfozat e shumëdëshiruara prej të gjithëve, por që i bën realitet vetëm ai  që është më i qartë në qëllimet e tij, në mënyrat se si përmbushen këto qëllime. Është një nga ato metamorfozat që  shërbejnë në fakt për të bërë edhe dallimin mes atij grupi njerëzish që ecën me kohën, që dallon tendencat e saj, që rri i përditësuar vazhdimisht e që për suksesin punon përditë nga ajo kategoria tjetër që progresin dhe suksesin e quan atë fat, dhuratë të rënë nga qielli apo llotari. Simon Gjoka është nga ata të rinj, të cilët nuk dëshirojnë ta kërkojnë e ta krijojnë fatin e tyre në vende të tjera të zhvilluara, duke braktisur Shqipërinë, por dëshiron të ndërtojë atë këtu. Duke kontribuar edhe në zhvillimin e Shqipërisë. Dhe i vendosur në sfondin e një atmosfere depressive, shkaktuar nga ububutë e përditshme rreth emigrimit të vazhdueshëm, sidomos i të rinjve, suksesi i tij merr akoma më shumë trajta romantike.  Sepse ai nuk ben pjesë tek ai kontigjent i të rinjve militantë e fanatikë partie, të cilët më pas pësojnë zhgënjimet e pritshme. Nuk bën pjesë as tek ai kontigjenti i të rinjve që kanë ndjekur formalisht një nga ato universitetet private kioska e tashmë iu duhet të përjetojnë krizën që sjell përfundimi i iluzioneve dhe ballafaqimi me realitetin e ashpër dhe konkurues. Simoni përbën kështu një shembull brilant se si ecet përpara, si përmbushet e si realizohet njeriu. Si përballohen vështirësitë, si shfrytëzohen mundësitë.  Simon Gjoka i kishte kuptuar tendencat dixhitale të kohës në të gjithë botën, “modë” kjo që do të vinte edhe në Shqipëri, ndaj nuk ngurroi të themelojë kompaninë  OneTech, një kompani kjo e specializuar dhe e certifikuar nga Microsoft për implementimin e sistemeve ERP dhe CRM. Zgjidhjet e kësaj kompanie automatizojnë proceset e shitjeve, të blerjeve, logjistikën, magazinën, financën, kontabilitetin etj. Prej zgjidhjeve dhe shërbimeve që ofron OneTech kanë përfituar mjaft kompani, pjesë të industrive të prodhimit, të distribucionit, farmaceutikës, rrjetet e dyqaneve të shitjeve me pakicë. Janë mbi 100 projekte që janë realizuar nga ekipi i OneTech dhe të gjitha janë projekte që e kanë cuar veprimtarinë e kompanive ku janë implementuar në stade të tjera të avancuara.  Në Shqipëri ka rritje impresionuese të kompanive teknologjike dhe OneTech është një prej tyre. Por ama dallimi i saj me kompanitë e tjera të së njëjtës natyrë është se OneTech është fokusuar tek implementimi i shërbimeve dhe zgjidhjeve vetëm tek biznesi, tek klientët privat. Kompani të mirënjohura si Albaelettrica, Teuta Durrës, Billa, OPA, Rossmann, Rejsi Farma, ITE, KMY, Intermed, AlbMarket, Conad, Pharma One, Teoren,  Zepa Natyral,  AGS, AlbHealth, Sali Elektrik, Best Seller, FIX, Mireli  e shumë komani të tjera i kanë lehtësuar proceset e tyre  apo janë zhvilluar më tej pikërisht prej zgjidhjeve që ka bërë OneTech. Dhe si një biznes që nuk njeh ndarje gjeografike, që nuk njeh kufij, veprimtaria e kompanisë nëpërmjet implementimit të zgjidhjeve është shtrirë në më shumë se 15 shtete, duke garantuar kështu edhe një rritje graduale nga viti në vit. Duke qenë një kompani që ofron shërbime të kërkuara nga koha është e sigurtë se edhe perspektiva e saj do të jetë ndoshta më e mirë se e tashmja. Për këtë punon i gjithë stafi i kompanisë. Për këtë punon edhe Simon Gjoka si themeluesi dhe administruesi i saj.

“Kastrati Group” e mbylli vitin 2021 me një aktivitet që iu afrua nivelit të 800 milionë eurove, duke qenë kështu padyshim, grupi më i madh i biznesit në Shqipëri. Nëse kompanitë përbërëse të këtij grupi vazhdojnë e përmirësohen me këtë ritëm dhe nëse Grupi  vazhdon të ndjekë politikën e diversifikimit të mëtejshëm të aktivitetit të tij nuk është aspak cudi që në një të ardhme të afërt ai të mbërrijë nivelin e 1 miliard eurove aktivitet vjetor. Duke iu bashkuar kështu “klubit të kompanive miliardere” të rajonit, të cilat në vende si Kroacia, Serbia janë të zakonshme. Por le të shikojmë se si u paraqitën pjesët përbërëse të këtij trupi të fuqishëm ekonomik gjatë vitit të kaluar.

Kastarti Group që është kompania e tregtimit me shumicë të hidrokarbureve regjistroi një aktivitet prej 61 miliardë lekësh. Ose Mbi 500 milionë euro. E krahasuar me një vit më parë rritja ishte me mbi 120 milionë euro, por duhet theksuar se kjo rritje kaq e ndjeshme ishte edhe si pasojë e vështirësive që iu krijuan tregut të hidrokarbureve gjatë vitit 2020 prej pandemisë së Covid 19.

Kastrati është kompania e tregtimit me pakicë të hidrokarbureve, process ky që realizohet nëpërmjet mbi 90 pikave të shpërndara në të gjithë Shqipërinë. Me afro 15.5 miliardë lekë xhiro ajo është kompania e dytë e grupit, që edhe kjo, krahasuar me vitin paraardhës njeh një rritje për më shumë se 25 për qind. Nuk ka diskutim se në fushën e tregtimit të hidrokarbureve Kastrati është një lider që prej shumë vitesh dhe mbajtja e këtij pozicioni ka qenë dhe mbetet motivi i kompanisë për tejkalimin e sfidave dhe vështirësive që ofron ekonomia e brishtë shqiptare. Gjatë gjithë këtyre viteve, Kastrati ka mbajtur një performancë të shëndetshme financiare duke rezultuar me flukse positive nga aktiviteti i saj operacional dhe duke e bërë një ndër bizneset më të qëndrueshme e me besueshmëri të lartë në treg. Korrektesa në marrëdhëniet me klientët, me furnitorët dhe institucionet financiare me të cilat shoqëria bashkëpunon janë guri i themelit ku mbështetet suksesi i saj. Përvec stabilitetit, cilësisë pa kompromis dhe besueshmërisë është fokusi drejt inovacionit dhe teknologjisë që ka luajtur rol shumë të rëndësishëm në zhvillimin e kompanive që tregtojnë hidrokarbure. Kastrati është e para shoqëri që ka aplikuar skemën e kartave bonus të besueshmërisë, tollonat elektronikë si dhe shumë facilitete innovative për klientët e saj. Gjatë viteve burimet financiare të saj janë investuar në sektorë të ndryshëm dhe bashkëpunime të frytshme me partnerë ndërkombëtarë. Vetë ky diversifikim i portofolit të investimeve është strategjia e zhvillimit të grupit Kastrati. Duke vepruar në këtë mënyrë ndër vite, pjesë e Kastratit janë bërë kompani të ndryshme, të themeluara apo të blera prej tij. Kështu, “Albsig” është një kompani e rëndësishme e tregut financiar të sigurimeve. Gjatë vitit 2021 ajo ishte kompania nr 2 e këtij tregu me rreth 3.1 miliardë lekë prime. Me një rritje prej 24 për qind.

“Auto Star Albania” është një tjetër kompanie Grupit Kastrati, por gjithashtu një kompani e rëndësishme e tregut automotive shqiptar, e cila realizoi një aktivitet në kuotën e 2.5 miliardë lekëve. Edhe kompania Tenet ishte në nivelin e 4.5 miliardë lekëve me një rritje prej rreth 900 milionë lekësh krahasuar me një vit më parë. Kastrati Contruction ka performuar mirë, madje edhe Albania Highway Concession. Kurse burimi i vërtetë i një kënaqësie të shtuar është padyshim Tirana International Airport. Performanca e saj gjatë vitit 2021 ishte e fantastike, teksa nga 3.2 miliardë lekë aktivitet që kishte regjistruar në vitin 2020, arriti në 5.6 miliardë lekë. Dhe nuk është se kjo rritje erdhi vetëm si pasojë e clirimit të vendit nga masat shtrënguese të pandemisë, por më tepër erdhi si rezultat i marrëveshjeve të rëndësishme që stafi menaxhues dhe pronarët e rinj të koncensionit nënshkruan me kompani të njohura ajrore që operojnë “laë cost”. Cka bëri që avionic të bëhej një mjet udhëtimi më se i zakonshëm dhe i leverdisshëm për gjithnjë e më shumë shqiptarë.

Kompanitë e grupit kastrati nuk janë përmirësuar vetëm nga ana sasiore, por ato kanë performuar shumë mirë edhe sa i takon treguesit të përfitueshmërisë. Të gjitha kanë siguruar një fitim prej mbi 8 miliardë lekësh ose afro 70 milionë euro, ku padyshim kontributin më të madh e kanë Kastrati Group me 5 miliardë lekë fitim dhe Tirana International Airport me 2.1 miliardë lekë.

Kastrati  është e mirëpozicionuar në të gjitha rajonet më të rëndësishme të botës, ndonëse Ballkani, Adriatiku dhe Mediterrani Lindor janë bazat historike të tregtisë së kompanisë. Kastrati synon të mbështesë një rritje ekonomike afatgjatë, stabilitet social, mirëqënie dhe progress në rajonin ku operon. Kastrati ka për mision sigurimin e një rritje të qëndrueshme dhe afatgjatë të biznesit të saj, duke u shndërruar kështu në një lider i tregut të energjisë në rajon. Është një kompani e mirëorganizuar dhe me kapacitete maksimale të depozitimit, transportit, shpërndarjes dhe tregtimit. Kompania ka investuar dhe zgjeruar aktivitetin në cdo cep të Shqipërisë duke patur mbi 90 pika, ka kapacitete depozituese në masën e 70 mijë tonëve si dhe një flotë me mbi 80 mjete.

Kastrati i ka vënë vetes synime për të krijuar vlera të reja, për të mbajtur e konsoliduar stabilitetin e biznesit dhe lidershipin në tregun e karburanteve. Duke përdorur të gjitha mjetet në dispozicion si përpjekjet për uljen e kostove, rritjen e efikasitetit operacional, përmirësimin e cilësisë së produktit dhe shërbimit, si dhe vënien në përdorim të teknologjive më të fundit. Si një kompani e orientuar drejt tregut, Kastrati është e prirur të përfitojë në mënyrë të plotë dhe të menjëhershme nga cdo mundësi që i jepet. Dija dhe eksperienca, mendimi individual dhe menaxherial, si dhe një strukturë e sheshtë për marrjen e vendimeve e bëjnë Kastrati Group një partner të fuqishëm dhe fleksibël.

Xhiro e biznesit e realizuar, fitimi, eksporti, por edhe numri i të punësuarve tregojmë se tashmë kemi të bëjmë me një kolos të biznesit shqiptar.

Robert Masha është një djalë i ri 34 vjecar i diplomuar për financë në Universitetin e Bolonjës. Pas diplomimit filloi karrierën në profesionin e tij si auditor po në vendin fqinj. Mirëpo një ditë eprorët e kompanisë Maccaferri e thërritën Robertin dhe e i bënë me dije se e kishin emëruar në krye të kompanisë “Maccaferri Balkans” që ushtronte aktivitetin në Tiranë.  Ai nuk ndjeu asnjë farë pezmatimi pse po ndërpriste një karrierë profesionale në një vend si Italia e po vinte tashmë në Shqipëri, të cilën e kishte lënë për efekt studimesh që në vitin 2006. Në një vend, ku jo pak vetë kanë ikur apo programojnë të ikin për të vazhduar punët, jetën dhe karrierat e tyre në vende perendimore. “ Në Shqipëri jetohet mirë, nëse punët i ke mirë”- thotë Roberti.

Atë nuk e pushtoi ngurrimi për të lënë cfarë kishte atje në Itali, por përkundrazi e konsideroi këtë emërim si një mundësi për fillimin e një karriere tjetër, atë të menaxhimit në nivele të larta.

Robert Masha emërimin nuk e përjetoi me frikë-  që edhe ajo është e natyrshme në të tilla raste- por me gëzim e frymëzim, që vinte nga domethënia e të qënit në krye të një kompanie si “Maccafferi Balkans”. Sepse vetë “Maccaferri” është një kompani globale me më shumë se 70 degë që operojnë në 5 kontinente, e pranishme në më shumë se 100 vende dhe me rreth 3000 punonjës.  Bëhet fjalë për një kompani, që ka shkruar një histori 130 vjecare që prej përpjekjes së Raffaele Maccaferri-it, i cili në vitin 1879 zbuloi Gabionin modern, deri në rrjetin e tanishëm që operon në tregje të shumta. “Maccaferri” është një kompani e superspecializuar në projektimin dhe zhvillimin e zgjidhjeve komplekse në tregun e fushës së inxhinierisë së ndërtimit, gjeoteknikës dhe mjedisit. Rrjeti ndërkombëtar i “Macaferr”-it rritet përmes ripërtëritjes dhe larmishmërisë së sektorëve të tij dhe përmes gamës në rritje të produkteve dhe aplikimeve cilësore dhe miqësore me mjedisin.

“Macaferri” nuk shet thjesht produkte si: gabione, gjeogride, tela lidhes, rrjeta teli, gjeomat, materase, rrjeta perde etj, por ajo përpiqet të jetë pika kryesore e referimit në anën teknike për projektimin dhe zhvillimin e projekteve të avancuara. Specialistët e tij janë fort të angazhuar të zgjidhin problemet e klientëve të tyre, duke siguaruar zgjidhje më të mira për ta nëpërmjet dëgjimit të vëmendshëm të tyre, ripërtëritjes dhe bashkëpunimit me ta.

Sot Macafferri është pra lider i padiskutueshëm i prodhimit dhe furnizimit të gabionëve dhe produkteve të rrjetave të telit të lidhura me to, në industrinë globale të ndërtimit.

Kur drejtuesit e “Maccaferr”-it i njoftuan vendimin e emërimit të krye të kompanisë që ata kanë në Shqipëri, Robert Masha e mori atë si një sfidë të vërtetë. Sepse do të ishte në krye të një projekti, i cili synonte të transformonte “Maccaferi Balkans” nga një kompani e zakonshme e grupit, që prodhonte produkte për tregje të rajonit si Shqipëria, Mali i Zi, Kosova apo Maqedoni në një kompani që duhet fuqizuar më shumë. Më me prioritet.  Më të aftë për të përmbushur deficite që krijonin maccaferra të tjerë në vende të tjera. Më potente për të shfrytëzuar pozicionin gjeografik të Shqipërisë, e cila mundëson eksportin kudo.

Dhe ky project i ka dhënë efektet e para. “Maccaferri Balkans” gjatë vitit 2021 regjistroi një volum aktiviteti prej 1.6 miliardë lekë, ose afro 13 milionë euro. Në pamje të parë shifra e volumit të aktivitetit mund të mos shprehë qartë ecurinë, por ajo që e bën më mirë këtë dhe që tregon që “Maccaferi Balkans ka filluar të përjetojë një situatë tjetër është ajo e dinamikës së rritjes. Pasi gjatë vitit 2021, aktiviteti i “Maccaferri Balkans” u rrit rreth 60 për qind nga ana sasiore. Por akoma më shumë del në pah transformimi i kompanisë, po qe se shikohet treguesi i fitimit të saj. Në vitin 2020, kompania përjetoi humje jo të vogla, prej rreth 85 milionë lekë, Kurse vitit 2021 e mbylli me një fitim prej 50 milionë lekë. Që “Maccaferri Balkans” ka hyrë në një fazë të re të fuqizimit të saj, në fazë të re ku objektivat kanë avancuar, ku statusi i kompanisë në raport me disa simotra të saj në tregje të tjera ka ndryshuar kjo duket nga investimet në kompani. Së fundi ajo është zhvendosur në një zonë prej 40 mijë metra katror, ku vetëm sipërfaqja e fabrikës është 15 mijë metra katror. Përvec teknologjive egzistuese, janë montuar edhe teknologji të reja, të cilat shtojnë gamën e produkteve të kompanisë.  Për të bërë të mundur kështu realizimin e objektivit që kjo kompani ka për të kryer në vitin 2023 “Maccaferri Balkans”  një volum aktiviteti prej 25-30 milionë euro.

Dhe kur ky objektiv të përmbushet, kur kompania të ngrihet në atë stad që këtë volum aktiviteti do ta ketë standart të zakonshëm vjetor, atëhere edhe Robert Masha si drejtues i “Maccaferri Balkans” do të ndjejë kënaqësinë e përligjur të një pune të madhe të realizuar, shoqëruar me përmbushje objektivash.

Nga Shpëtim Luku

Padyshim që teknologjia sot është  një nga sektorët që formëson ekonominë globale, nxit ndryshimet dhe përcakton tendencat. Njëra nga industritë më të synuara dhe tërheqëse sa i takon rentabilitetit të lartë në të gjithë botën është ajo e informatikës. Pra industria e konceptimit, ideimit, prodhimit dhe përshtatjes së zgjidhjeve softuerike nga platformat bazike  deri tek zgjidhjet më të komplikuara ERP dhe CRM.  Jo më kot kompanitë më të mëdha në botë renditen ato teknologjike si Microsoft, Apple, Amazon, Facebook, Google, Yahoo, Samsung, Alibaba etj. Jo më kot Billi Gates, Jeff Bezos, Mark Zukenberg, Lary Page etj renditen tek njerëzit më të pasur në botë. Ata kanë qenë edhe pionierët e inkubatorit më të madh të teknologjisë në botë Sillicon Valley në San Francisko të Kalifornisë.

Por edhe Shqipëria ka “Sillicon Valley”-n e saj. Dhe një nga pionierët e tij është padyshim Ermal Beqiri. I mirëarsimuar dhe i doktoruar për informatikë në Francë, në Universitetet e Nimes dhe Montpeljesë ai pati rastin të tregojë se është një person i talentuar i fushës duke u renditur i dyti në Robotikë, si dhe nëpërmjet punës në disa kompani franceze.  Ai u rikthye në Shqipëri për të dhënë kontributin e tij në vendlindje. Si dhe për të vërtetuar që pervecse një inxhinier i talentuar informatike është edhe një biznesmen i talentuar i këtij sektori. E nisi aktivitetin prej informaticieni duke ofruar zgjidhje informatike për universtitetet shqiptare, publike dhe ato private. Duke dixhitalizuar veprimtarinë e tyre, cka solli një administrim më të lehtë e më të mirëtë tyre. Kurse prej 11 vitesh  ka ngritur një nga kompanitë lider në Shqipëri që ofron zgjidhjet për institucione të ndryshme nga ata qeveritaret por edhe për kompanitë private brenda dhe jashtë vendit.

Kush është “Soft&Solution Group?

“Soft&Solution” është sot një nga kompanitë kryesore teknologjike të Shqipërisë. Si një kompani lider që nga viti 2011 në fushën e informacionit dhe telekomunikacionit në Shqipëri dhe tashmë edhe në Francë e Turqi,  Gjatë vitit 2021 realizoi një volum aktiviteti në vlerën e 650 milionë lekëve ose rreth 5.5 milionë euro. Dhe me një rritje të lehtë krahasuar me një vit më parë. Soft & Solution Group ofron shërbime në zhvillimin e programeve dhe aplikacioneve të të gjitha kategorive dhe profileve. Stafi i saj është i motivuar të krijojë produkte dixhitale funksionale dhe elegante për t’u dhënë zgjidhje të thjeshta edhe problemeve më komplekse.
Në “Soft&Solution” punohet për të dhënë zgjidhje që ndihmojnë bizneset dhe organizatat udhëheqëse të vendit të ofrojnë menaxhim efikas dhe përvoja të paharrueshme, duke u bazuar në platformat fleksibël që kanë krijuar. Më e rëndësishmja,  ata ndihmohen të rriten.

“Soft&Solution” fokusohet vetëm tek zgjidhjet. Ajo ka ofruar zgjidhje softuerike të klasit botëror për më shumë se një dekadë tani. Ka punuar në projektet më inovative me institucionet dhe organizatat më të rëndësishme të vendit. Ndërsa ka hyrë në dekadën e dytë të aktivitetit, “Soft&Solution” po investon në fuqinë punëtore dhe talent të dyfishtë.

Me angazhimin për ndërtimin e sistemeve softuerike dhe një staf të certifikuar, Soft&solution renditet ndër kompanitë më të suksesshme në treg. Kompania i është nënshtruar një sërë auditimeve gjatë një periudhe 12 mujore. Qëllimi kryesor i kompanisë  është që çdo proces në kompani të plotësojë dhe të tejkalojë standardet e synuara.

Një nga faktorët bazë të suksesit që ka siguruar kompania ndër vite është talenti i punonjësve të saj, dedikimi ndaj punës, dashuria për të dhe profesionin. ““Suksesi nuk është çelësi i lumturisë. Lumturia është çelësi i suksesit. Nëse e doni atë që bëni, do të jeni të suksesshëm”.”- thotë Tony Robins, një nga motivuesit kryesorë të biznesit.

Soft&Solution njihet për fokusin e saj të vazhdueshëm në ofrimin e zgjidhjeve praktike për klientët e saj, në vend që të fokusohet thjesht në inxhinierinë e softuerit. Kjo e vendos atë në një avantazh të konsiderueshëm konkurrues.

Projektet qeveritare kërkojnë nivelin më të lartë të besimit, sigurisë, aftësive të menaxhimit të projekteve dhe palëve të interesuara. Soft&Solution i ka këto cilësi.

Soft&Solution prezanton deri në 12 artikuj QC, duke siguruar cilësinë më të lartë të projekteve me çmime konkurruese. Ndërkohë që është edhe në procesin e ndërtimit të suksesit të një markë të fortë dhe të mirënjohur globale.

Pasi arriti të fusë në tregun shqiptar Aiwais U 5, kompania e mirënjohur e tregtimit të automjeteve “Classic Tirana” është në pritje edhe të sasive të para të Aiways U6, duke zgjeruar në këtë mënyrë portofolin e saj të makinave elektrike. Por edhe duke shtuar alternativat për konsumatorët, të cilët sa vjen dhe po e kthejnë vëmëndjen drejt këtyre lloj automjeteve. Po cfarë është në të vërtetë Aiways U6, e cila ndryshe është quajtur edhe “Tesla e Mynihut? Karakteristikat dhe cilësitë kryesore të tij janë:

• Automjet i segmentit të BMW – X6, por 100% elektrik
• Makina më e kërkuar e këtij segmenti në tregun Europian
• Qendra Europiane ndodhet në Mynih dhe Ingolstadt (qyteti i AUDIT)
• Gjithë sistemi elektriko-elektronik është BOSCH
• Quhet TESLA nga Mynihu – TEK KY MODEL ËSHTË APLIKUAR NIVELI ME I LARTË TEKNOLOGJIK I KOHËS
• Makina e vetme, e këtij segmenti në shqiptar

• Duke e kombinuar me AIWAYS U5 dhe SERES S3 – mbulohen tre segmente të njëpasnjëshme dhe ofrohet një variacion më i gjërë për klientët

Para se të hidhej në tregun Europian, produktit i është bërë një analizë e hollësishme nga institucionet e specializuara: AUTOBILD, QUATRORUOTTE dhe TOP GEAR:

Gazetarët përkatës përpiluan një material përshkrues prej 90 faqesh, por në mënyrë të përmbledhur ata konkluduan se:

Konkurrente të momentit në tregun Europian janë: BMË (X5 dhe X6), Mercedes GLS, Audi e-tron

• Cmimi i AIËAYS U6 tek ne do te jetë rreth 44.950 Euro, ndërsa konkurrentet do te jene 75-90 mijë euro
• Autonomia 580 km, ndër më të lartat në segment, që rrotullohet nga 350-390 km
• Lëvrimi tek ne do të jetë 2-3 jave, ose do të luajmë kartën e lëvrimit të menjëhershëm (do te mbajme stok); ndërsa në Europë, për modelet e tjera 6-12 muaj
• Design i vecantë dhe TEPER modern(sidomos në pamjen ballore)
• Interior modern, 100% lëkurë dhe mjaft spacioz
• Voluminoz si një X6 “e vogël”: i gjatë 4,83 m
• Kohen e karikimit ndër më të shpejtat në segment 35 min; (nga 34-44 min që e kanë të tjerat)
• Në këtë makinë të kompletuar, “full option” brenda cmimit është aplikuar shkalla më e lartë e teknikës bashkëkohore
• Garancia, 5 vjet, ndër më të lartat në segment (të tjerat BMW, Audi, Mercedes – 2-5 vjet)

Me këtë model të ri, AIWAYS U6 – i cili zotëron nje kompleks PRIORITETESH, “Classic Tirana” ka  në dorë nivelin më të lartë teknologjik të kohës.

Pra do të ketë  një model, që si rrallë ndonjë tjetër do të jetë i pajisur me:

– ekran 14,6″

– shumë komanda jepen me zë

– sistem inteligjent navigimi dhe karrikimi të celularit (ëi-fi)

– shumë elementë të kontrollit të trafikut dhe shmangies së aksidenteve (kontroll me radar 360 grade, ndrrim automatik korsie në rast rreziku,etj)

Me këtë model te ri, Classic-ut i jepet mundësia të dominojë segmentin e SUV EV:

• Segmenti SUV të mesëm (Seres S3),

• Segmenti SUVtë lartë AIWAYS U5 dhe

• Segmenti SUVPremium AIWAYS U6, Që është makina elektrike më e kërkuar në Europë për segmentin e saj.

Është një segment me parashikim shitjesh prej rreth 50-60 automjetesh të reja në vit. Por që duke i shtuar edhe rezultatin në shitjet e segmenteve të tjerëe bëjnë kompaninë aktorin kryesor në tregun e makinave elektrike.