Mjaft kompani karburanti, me përjashtim të Kastrati-t nuk i përmbahen ligjit për të përzier karburantin klasik të tyre me Biodiesel dhe bioetanol.
Shpëtim Luku
Edhe pse të bësh biznes në Shqipëri sa vjen e bëhet më e lehtë-kështu thonë raportet ndërkombetare-sërish duhet me qenë i kujdesshëm. Sepse mund të zgjidhësh problemin e identifikimit të produktit apo shërbimit që do të ofrosh, mund të bësh kalkulimet e duhura të plan biznesit, mund të projektosh klientelën tënde potenciale, mund të gjesh edhe fondet përkatëse të investimit, por t ë gjitha këto mund të mos mjaftojnë. I rëndësishëm dhe me mjaft ndikim në ecurinë e një biznesi është edhe vullneti i shtetit, i institucioneve përkatëse të tij për të zbatuar ligjin. Biokarburantet janë shembulli më i mire, nëpërmjet të cilit, mund të ilustrohet ajo cfarë thamë më lart. Një ligj për biokarburantet është miratuar që në vitin 2009 si rrjedhojë e angazhimeve të Shqipërisë në kuadrin e protokolleve ndërkombëtare për dhënien e kontributit në uljen e ndotjes globale mjedisore. Mbi bazën e këtij ligji, qeveritë që kanë ardhur që nga viti 2009 duhet të përcaktonin masën e përdorimit të bioetanolit dhe biodieselit. Në fakt, qeveria aktuale e ka përcaktuar në vitin 2016 përdorimin në masën 10 për qind të bioetanolit dhe 7 për qind të biodieselit. Kurse për vitin 2017 raportet do jenë 95:5. Pra 95 për qind diesel dhe benzinë klasike dhe 5 për qind bioetanol dhe biodiesel. Por problem është se në procesin e zbatimit konkret të ligjit hasen shumë probleme. Ose është më mirë të thuhet se ligji ka mbetur thjesht në letër. Sepse të dy kompanitë e vetme që operojnë në këtë sector e që kanë lindur pas vitit 2010, pra, më vonë se sa kishte dalë ligji, operojnë në kapacitete minimale. Kjo do të thotë që ata që janë klientët potencialë të saj, kompanitë e tregtimit të karburanteve nuk trokasin fare në dyert e kompanive të prodhimit dhe tregtimit të biokarburanteve për të tërhequr sasitë respektive në raport me kuotat e tregut që kanë. Nga të gjitha kompanitë e tregtimit të karburanteve vetëm shoqëria “Kastrati” është ajo që e përdor biokarburantin, qoftë për dieselin që shet e qoftë për benzinën. Kompanitë ë tjera as që kanë lidhje akoma me këtë ligj, më përjashtim ndoshta të ndonjërës që furnizohen prej “Kastrati”. Arsyet e mosrespektimit të ligjit mund të jenë nga më të ndryshmet, duke nisur nga mungesa e infrastrukturës e deri tek mospasja e vullnetit. Mirëpo mospërdorimi i biokarburanteve është një shpjegim se pse karburantet klasike shqiptare mbeten të një cilësie të dobët, djegja e të cilave shoqërohet me clirim gazrash në sasi të mëdha prej automjeteve. Ndotja mjedisore e shkaktuar prej automjeteve është bërë një pikë e ndjeshme për politikbërësit, por edhe për qytetarët. Makinat e vjetra mbi 15 vjecare që qarkullojnë nëpër rrugët e Shqipërisë, shoqëruar dhe me karburantet që ato përdorin, përbëjnë një “paketë ndotëse” për mjedisin reduktimi i së cilës kërkon një reformë të vërtetë. Reformë që si hap të parë e me efekte të drejtëpërdrejta duhet të ketë përmirësimin e cilësisë së karburanteve që tregtohen në vend. Përdorimi i biokarburanteve është në funksion të këtij qëllimi. Në të kundërt, mospërdorimi i tyre nga mosrespektimi i ligjit do të thotë jo vetëm angazhim e premtime formale në kuadrin e protokolleve ndërkombëtare, sikurse është ai i Kiotos, jo vetëm dëm ndaj qytetarëve, por edhe dëm ndaj subjekteve që ofrojnë këto produkte e që sot ndjehen të tradhetuar e të zhgënjyer. Pikërisht sepse institucione të caktuara të shtetit nuk bëjnë detyrën e tyre.