SHPETIM LUKU/ Ushtria e mashtruesve të telemarketingut

 

 

 

Vins Vaughn, Ed Harris dhe Julia Ormond janë disa prej kastit të aktorëve të filmit Prime Gig, realizuar diku nga  fillimi i viteve 2000.

Pendleton “Penny” Wise, një telemarketist i talentuar që mund të shesë pothuajse çdo gjë përmes telefonit, bën një jetë të mirë duke bërë shitje telefonike derisa kompania që e punëson falimenton. Penny afrohet nga Caitlin Carlson, e cila po punëson shitës telefonikë për Kelly Grant, një legjendë në telemarketing, por Penny nuk është i sigurt nëse sipërmarrja e fundit e Grant, shitja e aksioneve në një minierë ari, është legjitime.

Pra thelbi i historisë është një mashtrim i personave të ndryshme, por edhe dilemat morale të një shitësi telemarketingu. Filmi është i kategorisë triller, por në trajtën e historive të vërteta dramatike një film i tillë është luajtur në skenën shqiptare me mijëra herë. Nga qindra kompani call centër dhe mijëra të rekrutuar prej tyre, të cilët duhet të zotëronin mirë dy gjëra: një gjuhë të huaj dhe aftësi të mrekullueshme aktrimi e mashtrimi. Përfytyroni tashmë një person të tillë nga njëra anë e receptorit të telefonit dhe nga ana tjetër viktimën e tij potenciale. Imagjinoni pra intensitetin e një sulmi grabitqari përballë presë së tij me qëllimin e vetëm për ti zhvatur viktimës sasi të caktuara parash, duke e maskuar këtë zhvatje me investim fitimprurës në bursa. Pa asnjë brejtje ndërgjegje për pasojat dramatike që po shkakton. Pa asnjë dyshim dhe hezitim moral rreth veprimtarisë së tij, madje edhe më keq se kaq.  Të vetëdijshëm rreth përmasave kriminale të veprimtarisë së tyre ata pushtohen nga një lumturi e skajshme kur personi nga ana tjetër e telefonit iu jep numrin e kartës bankare dhe që nga ky cast këto para nuk kthehen më kurrë tek i zoti i tyre, por ndahen mes pronarit të kompanisë mashtruese dhe punonjësit mashtrues si instrument i realizimit të mashtrimit. Sepse rezultati i një grabitjeje të tillë është të mira matëriale për grabitësit. Shtëpi e mirë, makina e mira, pushime luksi etj etj. Dhenuk është një aktivitet që është kryer në mënyrë spontae. Nuk është një aktivitet, i cili nuk është perceptuar si kriminal nga strukturat ligjzbatuese apo nga media. Por është një aktivitet, që deri kohët e fundit është bërë pa asnjë kundërvënie nga ata që e kanë për detyrë funksionale të dedektojnë e ndëshkojnë veprimtaritë kriminale.

Duke patur në focus të mashtrimit italianë, gjermanë apo anglezë krijohet ideja se këto kompani mashtruese nuk kanë patur ndonjë impakt  të madh negativ në Shqipëri. Madje përkundrazi. Ndër vite këto call centëra të kësaj natyre janë promovuar si kompani punësimi, si kompani që kanë siguruar një nivel të caktuar mirëqënie për të punësuarit e saj, kryesisht të rinj në moshë etj etj. Pasi sektori i call centër ka arritur të ketë në vitet më të mira të saj deri në 900 kompani me rreth 25 mijë të punësuar në total. Por ideja e mospasjes së ndikimit negativ në territorin shqiptar është e përciptë dhe për më tepër  e rreme. Pasi shumë nga ata të rinj që kanë punuar apo punojnë në call centër të tipit FOREX tashmë kanë fituar një status prej të cilit e kanë të pamundur të heqin dorë. Ata janë mashtrues profesionistë dhe pjesën tjetër të jetës ka shumë gjasa që ta kalojnë  në përpjekje për të bërë “gunga” të tjera. S’ka rëndësi nëse viktima potenciale e tij është italian, gjerman, anglez apo shqiptar. Ai proces trajnues që këta persona kanë kryer në kompanitë call centër të specializuar vetëm për zhvatje e mashtrim, ajo eksperiencë e krijuar nga ushtrimi i këtij profesioni, si dhe mos pasja e skrupujve njerëzore e moral, që ia ka evidentuar gadishmëria për të bërë aktivitetin kriminal pa kurrfarë dileme, i bëjnë këta të rinj një bombë me sahat mes komunitetit. Që pa dyshim do shpërthejnë në trajtën e sipermarrjeve të tjera kriminale në emër të sigurimit të fitimeve, pavarësisht legjimitetit të manovrave që përdorin.

Por e keqja është edhe më e madhe sepse nëpërmjet veprimtarisë së tyre kriminale, këta lloj call centër-ash kanë krijuar rrethana të tilla ku gjykohet keq cdo lloj veprimtarie e shitjeve me telemarketing. Ka shumë kompani të tjera që kryejnë një aktivitet të ligjshëm të kësaj natyre, duke ofruar edhe shërbime të dobishme, duke shfrytëzuar zhvillimin e teknologjisë, mirëpo fatkeqësisht emri i keq dhe jehona e veprimeve mashtruese të “simotrave” të tyre, ka bërë që edhe ndaj tyre të krijohet një lloj alergjie me pa të drejtë.

Kohët e fundit me denoncimet e bëra nga shtetas të ndryshëm të huaj të mashtruar duket se ka filluar një farë lëvizjeje, nga strukturat ligjzbatuese. Por ajo që është e padiskutueshmë lidhet me faktin se sido të jetë intensiteti i reagimit të tyre, mashtruesit i kemi mes nesh.

Recent Posts

Kina, dominuesja e tregut të makinave të reja
Me prodhimin masiv të makinave elektike, tregu botëror i makinave të reja është ristrukturuar në disa aspekte. Së pari, sa vjen e rritet pesha specifike qe zenë makinat elektrike karshi totali...
December 11, 2024 Read More
Për verë Gaja nuk kursehen, siguracioni iu dhimb
SHPETIM LUKU Avni Ponari irritohet së tepërmi teksa i kujton ndonjë rast kur dikujt i është djegur fabrika tërësisht apo pjesërisht dhe ajo rezulton e pasiguruar. Dhe irritimi i tij nuk ka ...
December 9, 2024 Read More
Astrit Isa dhe Luan Larti, një binom i shkëlqyer
Edhe pse me njëfarë rënie krahasuar me një vit më parë, sërish, 52 milionë euro aktivitet, realizuar nga kompania Larti, gjatë vitit 2023, mjaftuan që dy pronarët e saj, Astrit Isa dhe Luan...
December 9, 2024 Read More
Projekti i vecantë i një biznesmeni të mirënjo
As edhe një minutë nuk u menduan zyrtarët bashkiakë të Librazhdit, kur atyre iu vendos përpara në tavolinë projekt-vendimi që bibliotekës së qytetit ti vihej emri “Sami Leka”. Propozimi...
December 5, 2024 Read More
“Ermal Beqiri: Njerëzit Janë Zemra e Çdo Prod
Aktualisht, bizneset shqiptare po përballen me mungesën e fuqisë punëtore si një nga sfidat kryesore. Për arsye të ndryshme ku hyjnë emigrimi masiv, mungesa e kualifikimit, kërkesat e gjenera...
December 4, 2024 Read More
“Artinel 95”, partneritet me të mirë
Po qe se do të bëhet ndonjë klasifikim mbi bazën e treguesit të jetëgjatësisë në biznes, Ariana Berberi do të jetë padyshim në vendet e para të renditjes. Me aktivitet privat  të nisur ...
November 21, 2024 Read More
Proletari i kapitalizmit shqiptar
Po qe se puna të obligon për të bërë vizita periodike në kompaninë “Albsteel” gjëja që do të të bjerë më lehtë në sy është se kompania asnjëherë nuk është ashtu sikurse e le n...
November 11, 2024 Read More
Nesti Tarusha, një person “FIX” për
Karakteristika kryesore e biznesit shqiptar përgjatë gjithë këtyre viteve ka qenë zhvendosja e tij nga qytetet e tjera të Shqipërisë në zonën Tiranë Durrës. Dhe jo pa qëllim. Kjo zonë ë...
November 8, 2024 Read More