Month: September 2024

Ja ku erdhi edhe edicioni i 21-të i Botimit Kombëtar “Biznesi Shqiptar: Më të mirët 2024”. Cdo botim i ri është një përforcim edhe më i madh i traditës që ka krijuar tashmë ky botim unik në median shqiptare. Një traditë që ka nisur në vitin 2003 e që ka vazhduar për 21 vite me radhë. Më një historik prej 30 vitesh biznesi shqiptar paraqitet sot i strukturuar, i konsoliduar dhe me konkurencë të fortë në cdo sektor të tij. Gara që nis në 1 janar të cdo viti ka sigurisht fituesit e saj. Ata që kanë realizuar performancë të mirë gjykuar nga volume i aktivitetit, nga përfitueshmëria, nga sasia e investimeve të realizuara, nga natyra e aktivitetit, nga impakti social dhe ekonomik etj etj. Pikërisht biznese dhe biznesmenë të tillë  janë në fokusin e botimit tonë. Pra ata që prodhojnë sukses real. Pra atë lloj suksesi, i cili nuk matet vetëm nga fitimi, por edhe nga ndikimi dhe vlera që i shtojnë jetës së të tjerëve. Sepse në të vërtetë suksesin e ëndërrojnë të gjithë, por jo shumë prej tyre vrapojnë,  punojnë dhe e sigurojnë atë. E pra, nëpërmjet këtyre personazheve ne dëshirojmë të tregojmë mënyrën se si arrihet suksesi. Ky ka qenë motivi kryesor e nisjes së këtij botimi, ky ka qenë qëllimi kryesor i vazhdimit ndër vite të këtij botimi. Fakti që jetëgjatësia e botimit rritet vecse konfirmon cdo vit se ai ka qenë, është dhe besoj se edhe në të ardhmen, do jetë i mirëpritur.

Nga ana tjetër “Biznesi Shqiptar: Më të Mirët” ka arritur të krijojë një model mendimi, perceptimi, arsyetimi dhe gjykimi karshi biznesmenëve shqiptarë. Ata nuk janë ashtu sikurse i paraqet politika për qëllime të përfitimeve të castit. Nuk janë ashtu sikundër i “vizatojnë” negativisht   persona të tjerë publikë, por janë motor zhvillimi për vendin. Janë themeli i këtij sistemi që bazohet në iniciativën e lirë. Janë persona që guxuan që në fillimet e sistemit kapitalist dhe bënë diferencimin e tyre në saj të punës dhe përpjekjeve madhështore, për të mbërritur tek ky status që kanë sot.

Të 200 kompanitë më të mëdha të Shqipërisë për vitin 2023 (ky vit merret në shqyrtim dhe analizë) mundën të sigurojnë një total xhiroje prej rreth 13 miliardë euro. Një shifër pak a shumë e njëjtë me atë të një viti më parë. Kurse 200 kompanitë më të suksesshme të Shqipërisë siguruan një fitim total prej 1.3 milionë euro. Nga analiza e të dhënave ekonomiko-financiare të kompanive më të mëdha ë më fitimprurëse në vend duket se viti 2023 ka qenë vecanarisht i mirë për bankat, të cilat ia dolën të sigurojnë fitime në shifra impresionuese. Po ashtu, i mbarë ka qenë viti 2023 edhe për kompanitë që merren me prodhim të energjisë elektrike, pra për hidrocentralet privatë në vend. Masivizimi i dëshirës për të investuar në drejtim të ngritjes së hidrocentraleve privatë duket se ka qenë e justifikuar, përderisa shumë prej tyre kanë janë shpërblyer nëpërmjet fitimeve të mëdha të siguruara. Përmirësim kanë njohur krahasuar me një vit më parë edhe kompanitë e karburanteve, të cilat nëpërmjet këtij përmirësimi tregojnë edhe efektin dërrmues që ka patur në veprimtarinë e tyre ish Bordi i Transparencës, i ngritur nga qeveria me qëllim kontrollin e cmimeve dhe mbrojtjen e konsumatorit nga abuzimi me cmimet, por që në të vërtetë, ky bord abuzoi me bizneset e karburanteve.

Edhe kompanitë që operojnë me fonde publike, sikurse janë atë të punimeve në infrastructure, kanë patur performancë të mira, e po kështu edhe mjaft kompani ndërtimi apo prodhimi materialesh ndërtimi.

Sigurisht, ne do të ishim të lumtur, nëse do të fillonim të konkretizonim një pjesë të vizionit tonë e që lidhet edhe me integrimin e biznesit të Kosovës në këtë botim, por ky objektiv nuk është bërë akoma i mundur. Për arsyen e thjeshtë sepse institucionet e Kosovës janë disi hermetikë në sigurimin e transparencës për biznesin Kosovar, c’ka do të mund të na krijonte neve mundësinë për të analizuar, arsyetuar e gjykuar sic duhet në mënyrë profesionale.

U përpoqëm sivjet edhe për të sjellë risi në botim, duke identifikuar personazhe realisht të suksesshëm në biznes nga shqiptarët që kanë emigruar nëpër botë, por për arsye të disa vështirësive kjo detyrë mbetet të realizohet në Botimin e ardhshëm.

Në këtë Botim gjenden edhe të dhëna rreth performancës së biznesit në vende kryesore të Ballkanit si Sllovenia, Serbia, Kroacia, Bosnja dhe Hercegovina etj.

Si gjithmonë, një falenderim të përzemërt për të gjithë ata që ndihmuan dhe kontribuan për këtë Botim.

Pronari i një rrjeti të njohur supërmarketesh nxorri telefonin nga xhepi dhe i telefonoi drejtorit të përgjithshëm të kompanisë së tij, për ti transmetuar  urdhrin për të hequr nga supermarketet pjeprin vendas. Nuk ishte një trill i castit pa arsye. Por ishte një reagim impulsive, I ndikuar prej një videoje të një protagonisti në rrjetet sociale, i cili  publikonte matjet e tij për sasinë e nitrateve tek një pjepër vendas dhe që sipas tij ishin në sasi shumë të larta, krahasuar me normativat. Dhe që e shoqëronte atë me një alarm të tipit: njerëz, po konsumoni vdekjen. Mirëpo, pasi kaloi pak kohë, pasi kaloi panikun fillestar, biznesmeni i njohur filloi të ketë një ndjesi faji që veproi në alarm. Që besoi apriori dicka, pa e verifikuar nga ana logjike, nga ana teknike etj etj. Ndaj iu fut një sfide tjetër. Asaj të verifikimit të besueshmërisë së instrumentit matës që kishte përdorur gazetari dhe që rëndom stigmatizohej si “lodër kineze”. Mori një pjepër  mati sasinë e nitrateve me aparatin kinez, e më pas, po  të njëjtin pjepër ia nënshtroi matjes në laboratorin e tij. Rezultatet ishin shumë të ndryshme në raportet 1:10. Pra laboratori nxirrte një sasi nitratesh 10 herë më ulët se sa ajo që nxirrte aparati matës kinez. 

Pikëpyetja e dytë e madhe lidhej me normativat me të cilat bëheshin krahasimet e rezultateve konkrete. Ku u sajuan këto normativa? Ku janë deklaruar ato? Ku i gjen ky aparat i paakredituar nga askush normativat e pranuara, me të cilat bëhet më pas krahasimi me rezultatet faktike? Sepse rregullorja europiane e vitit 2023 nuk ka asnjë limit për frutat, por vetëm për perimet? https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2023/oj

Duket pra që kemi të bëjmë me një situatë jo aq të thjeshtë, sa të mjaftojë kryerja një matje me një aparat tërësisht të pabesueshëm e më pas të rendim për ta hedhur atë në tregun e klikimeve. Pasi nën petkun e përpjekjeve për të mbrojtur konsumatorin në rastin konkret kemi vrarë fermerin shqiptar. Kemi kontribuar në rritjen e besimit ndaj produkteve që ai prodhon me mund e djersë e të cilat shpesh i shet me cmime që nuk i garantojnë as shpenzimet që ka kryer ai. Kemi kontribuar që produktet vendase të rrijnë stok, të pashitura e ti zgjerohet akoma më shumë hapësira produkteve të importit. Pra kemi kontribuar në vrasjen e fermerit shqiptar.

 Por kjo kërkon përgjgjshmëri, profesionalizëm, kompetencë, të cilat në kohët e sotme duket sikur janë pretendime luksi. Por papërgjegjshmëria apo edhe abuzimi shtrihen përtej këtij rasti. Për shumë kompani të njohura, me lehtësinë më të madhe adresohen akuza, të cilat synojnë ti godasin këto kompani në reputacion. Pra në atë pikë të fortë të tyre që ata e kanë krijuar me shumë përpjekje, përgjatë shumë viteve, nëpërmjet një sjelljeje korrekte e serioze karshi konsumatorit. që e kanë krijuar si reaksion afatgjatë nëpërmjet demonstrimit të vlerave më të mira. Kompani të tilla janë të vetëdijshme se reputacioni që kanë krijuar në treg e që pikësëpari ka të bëjë me besueshmërinë e tyre tek klienti është pasuria e vërtetë e tyre. Ndaj, ata nuk do të bënin asgjë që do të mund ta cënonte këtë vlerë që ata kanë, mirëpo sot, në kushtet e përhapjes së medias online, shumë persona për të mbijetuar mendojnë se kanë gjetur rrugën e duhur për të shitur heshtjen apo ndalesën pasi ndërtojnë një stuhi me shpifje. Nuk e di nëse kanë rezultat, pavarësisht se vetë gjykoj se skanë si  të ia arrijnë qëllimit. Pasi ai që ka arritur të ndërtojë reputacionin, ka ndërkohë edhe integritetin, cilësi kjo që e pengon të bëjë marrëveshje duke legjitimuar shpifjen apo papërgjegjshmërinë. Por e vërtetë është gjithashtu se edhe dëmi që shkaktojnë nuk është i papërfillshëm. Iu takon institucioneve shtetërore detyra për të qenë më të qartë në raste të tilla. Për tiu kthyer edhe njëherë rastit kur njw bloger turret në rrjetet sociale për të “hedhur nitrate” tek pjepri shqiptar ajo që duhet të bënin institucionet shtetërore ishte pikërisht ajo që bëri vetë biznesmeni shqiptar. Denoncim i mungesës së besueshmërisë së “lodrës” dhe referimi kundrejt rregullores së Bashkimit Europian.

    Eridan Skana inaguroi pak kohë më parë një ambient të ri prej 7000 metrash katrorë pranë Besançon-it për kompaninë e tij ”Bourgogne Franche-Comté Signalaux”, e cila prodhon sinjalistikën rrugore për autoritetet lokale, kompanitë e autostradave (50% e shitjeve) operatorët dhe tregtarë privatë të paneleve. 

Në moshën 43-vjeçare, Eridan Skana kryeson një grup lokal të specializuar në sinjalistikën rrugore, me një ekip prej 70 punonjësish të shpërndarë në tre lokacione: “Global Signalization”, me bazë në “École-Valentin”, “Hicon” në Vesoul dhe “Bourgogne Franche-Comté Signalaux”,  e themeluar së fundmi në një ambient prej 7000 metrash katrorë, në një truall prej 24000 m2 në komunën “Chemaudin et Vaux”.

   Kompania e fundit u krijua në vitin 2020, pas blerjes nga Eridan Skana, të kompanisë ” Franche-Comté Signaux”, e vendosur më pas në Rurey për më shumë se 30 vjet dhe e vendosur në likuidim të detyrueshëm.

Në vetëm tre vjet, sipërmarrësi jo vetëm që do ta kthejë kompaninë në rrugën e duhur, që është rezultat i një strategjie të bazuar veçanërisht në modernizimin e objekteve të prodhimit dhe ripërcaktimin e proceseve të prodhimit, por do të rrisë gjithashtu në mënyrë spektakolare shitjet me dy milionë euro në vit. Kjo e fundit tani arrin në nëntë milionë euro dhe në të ardhmen e afërt pritet të kalojë 15 milionë euro.

I vetëm nuk mund të bësh asgjë

    Kjo histori suksesi është arritur kryesisht falë të aftësisë së Eridan Skanës për të planifikuar në mënyrë afatgjatë, për të ndërtuar një vizion, për t’i qëndruar atij dhe për t’ia transmetuar këtë vizion ekipit të tij. “Të vetëm nuk jemi asgjë! » pohon ai.

   “Të dish se nga cilët njerëz do të rrethohesh, ky është një nga çelësat e suksesit. Nuk jam njeri i lehtë, jam shumë kërkues. Nuk më kanë pëlqyer kurrë fjalët e bukura, njerëzit që premtojnë gjëra të mëdha dhe në fund nuk i realizojnë. Unë mendoj se vetëm veprimet kanë rëndësi. Të gjithë mund të gabojmë. E kush është ai që nuk ka gabuar asnjëherë? Por duhet të jemi në gjendje t’i korrigjojmë gabimet dhe kjo mund të arrihet vetëm duke pasur në kokë një qëllim të qartë.

“Kjo është ajo që u mësoj kolegëve të mi, në mënyrë që të jemi të gjithë sinkron dhe të gjithë të lëvizim në të njëjtin drejtim. Ideja është që ta bëjmë rrugëtimin së bashku. Nuk bëhesh drejtues ndërmarrjeje nisur nga interesa ekonomike, të paktën për mua nuk është kështu. Është një aventurë njerëzore që përbëhet nga rreziqe që duhet të dimë t’i masim. Që një ekip të funksionojë, duhet të jemi të aftë të tregojmë vendosmëri, të japim besim dhe të vlerësojmë çdo njeri. Kështu, unë i vë vetes synimin që të përpiqem dhe të përcaktoj një metodë për ta arritur këtë qëllim. Por nëse dikush më sugjeron një mënyrë më të mirë që mund të sjellë të njëjtin rezultat, unë e pranoj. »

Eridan Skana rrezaton një vetëbesim dhe një vullnet që është bërë njësh me të. Kjo këmbëngulje i ka rrënjët në fëmijërinë e tij. I lindur në Shqipëri nga nja baba inxhinier automobilash dhe nga një nënë mësuese, ai u rrit në një mjedis ku vlera e punës nuk ishte fjalë boshe. “I kam parë gjithnjë prindërit duke punuar dhe megjithëse jam rritur në një vend të varfër, në një krahinë të krishterë, nuk kam përjetuar kurrë dhunë dhe nuk i kam parë asnjëherë prindërit të grinden. Pikërisht ky terren i shëndetshëm, ky themel i fortë, më lejoi të nis rrugën drejt suksesit. Nuk ka rrugëtim të përsosur, por kur ke këtë lloj trashëgimie dhe bën një hap përpara, kjo të çon gjithnjë në rrugën e duhur.”

Djaloshi Eridan nuk kishte mbushur ende 20 vjeç kur me këtë dëshirë për liri u largua nga Shqipëria për të provuar fatin larg këtij vendi, që një dekadë më parë kishte qenë një nga diktaturat më të egra komuniste në Europë. “Kishte dëgjuar për Francën, vendin ku nëse punon fort, në fund shpërblehesh.”. Kështu mbërriti në Besançon dhe u regjistrua në fakultetin e drejtësisë.

Për të paguar studimet, gjeti një punë sezonale në “Franche-Comté Signalaux”, në Rurey, Doubs. Pasi u diplomua në vitin 2002, ai iu bashkua ekipit të kësaj kompanie të sinjalistikës rrugore si montues. Në pak më shumë se dhjetë vjet , filloi të ngrihej në detyrë dhe i provoi të gjitha pozicionet, derisa u bë drejtor i kompanisë.

   Në vitin 2014, duke mos ndarë më vizionin e menaxherit, vendosi të krijojë kompaninë e tij, “Global Signalisation”, të cilën e themeloi në École-Valentin, pranë Besançon-it. Ishte një sukses i menjëhershëm (më shumë se tre milionë euro shitje), gjë që I mundësoi Eridan Skanës të blinte në vitin 2018, konkurrentin e atëhershëm “Hicon”.

Po atë vit, Quentin Bourgeois, kontabilist i kompanisë, u bë krahu i djathtë i Eridan Skanës, i cili më pas i besoi drejtimin e kësaj blerjeje të re. Dy vjet më pas, sipërmarrësi mëson se kompania që i kishte dhënë një shans kur mbërriti në Francë ishte në likuidim gjyqësor. “Propozimi i një oferte blerjeje ishte i qartë për mua, por përfaqësonte njëkohësisht një sfidë të vërtetë.”

    «Jam i bindur që vetëm puna të shpërblen»

   “Eridani më pyeti nëse doja të provoja. Reagova menjëherë pozitivisht. Atëherë më tha që të mendohesha dhe ta diskutoja me familjen, sepse përmasat e sfidës kësaj here ishin të ndryshme. Të nesërmen përgjigjja ime ishte përsëri po, duke qenë se isha i bindur se me Éridanin çdo gjë ishte e mundur”, thotë Quentin Bourgeois, sot përgjegjës finance dhe prodhimi në “Bourgogne Franche-Comté Signalaux”.

   Oferta lokale e të dyve nuk u pranua nga gjykata tregtare, e cila preferoi atë të një grupi të madh nga Franca veriore. “Një blerës i cili, ndryshe nga ne, nuk kishte asnjë interes real industrial për këtë vend dhe që nuk kishte ndërmend të ruante punësimin.”

Në vend që të hiqnte dorë nga çështja, dyshja vijoi duke kërkuar mbështetjen e prokurorisë së Besançonit, e cila e apeloi vendimin. Katër muaj më vonë, Gjykata e Apelit e Besançonit hodhi poshtë “Nord Signalisation”, në favor të Eridan Skanës. Ky i fundit më pas nisi rithemelimin e kësaj kompanie, të cilën e quajti “Bourgogne Franche-Comté Signaux”. “Mjetet e prodhimit ishin vjetëruar, m’u desh të investoja dy milionë euro në makineri për të rritur produktivitetin dhe përgjegjshmërinë e kompanisë, përpara se të hidhja një hap të ri dhe të transferoja ambientet në komunën “Chemaudin et Vaux”, që ndodhej në hyrje të një autostrade.

Një etapë e re

    E ndërtuar në zonën industriale “Echange”, ndërtesa e re ka 1500 panele fotovoltaike (që mbulojnë pothuajse 90% të çatisë, ndërkohë që kuadri ligjor kërkon vetëm 30%), duke e bërë ndërtesën 100% të pavarur në energji. “Ne gjenerojmë pothuajse dyfishin e nevojave tona për energji elektrike dhe mund t’ia shesim tepricën EDF-së,” shpjegon Quentin Bourgeois.

“Këto ambiente i projektuam në funksion të tre aktiviteteve tona: prodhimit të sinjalistikës rrugore, dorezave dhe shtyllave të larta (PPHM), të cilat ne jemi të vetmit që i ofrojmë, si prej alumini ashtu edhe prej çeliku, dhe planifikimit urban. Në seksionin e sinjalistikës bëmë ridizajnim, me qëllim që të mos kthehemi më. Investuam në një prerës lazer që na lejon të punojmë tre telajo alumini në të njëjtën kohë. Pra, sot në tre orë prerje ne konsumojmë dy tonë material, ndërsa më parë duhej një javë punë për të njëjtin vëllim. Njëkohësisht, jemi pajisur me një makineri, e cila përveç kursimit të kohës dhe materialeve, ofron mundësinë e zhvillimit të një game të re produktesh. Kemi krijuar edhe një godinë dedikuar lyerjes, të cilën dëshirojmë ta japim me qira për kompanitë vendase, me 30% destinacion të brendshëm dhe 70% të jashtëm”.

     “Këto investime, në shumën prej 12 milionë eurosh, na lejojnë të fitojmë në korrektësi ndaj klientëve (ne mund të prodhojmë një panel për klientët tanë në vetëm gjysëm ore), në cilësi (në Francë jemi vetëm dy që pretendojmë një nivel të tillë cilësie me standardin e dyfishtë CE dhe NF), të rrisim normat e prodhimit, të reduktojmë punën e mundimshme, të bashkërendojmë veprimtarinë me kompani të ndryshme simotra, të rrisim besueshmërinë e makinerive (për shembull, investimi në një stol saldimi gjysmë automatik dixhital që garanton zgjidhjen e problemeve në më pak se 24 orë), të reduktojmë gjurmën ekologjike, etj. Kjo është receta që një biznes të funksionojë sot,” përfundon Eridan Skana.